.

Biblijne ABC (42) - Księga Rut. 18 października 2015

W naszej wędrówce po kartach Biblii zatrzymajmy się dziś przy jednej z najbardziej niepozornych ksiąg, a zarazem tekście, który w prosty i wyrazisty sposób przybliża czytelnikowi Bożą naukę, choć nie znajdziemy w nim zawiłej teologii. Zapraszamy do lektury Księgi Rut.

Osnową powstania tej księgi było bez wątpienia ludowe opowiadanie. Forma literacka, w której tekst dotarł do naszych rąk wskazuje na dość staranne opracowanie; bez wątpienia redakcja ostatecznego tekstu musiała być co najmniej dwufazowa. Wyznawcy judaizmu umieszczają te księgę w zbiorze tzw. Pism. Biblia chrześcijańska lokuje ją bezpośrednio po Księdze Sędziów. Logicznym uzasadnieniem takiego umiejscowienia jest bliskość chronologiczna wydarzeń opisywanych w tych dwóch księgach, u nas bezpośrednio po sobie następujących.

Fakt opowiadania o dziejach dynastii sugerowałby dość wczesne datowanie tekstu. Z kolei racje językowe wskazują raczej na późną redakcję, zapewne po powrocie z wygnania babilońskiego.

Z treści Księgi Rut dowiadujemy się o zawiłych losach pewnej rodziny pochodzącej z Betlejem. Panujący w ojczyźnie głód zmusił niejakiego Elimeleka do emigracji do ziemi Moabu, gdzie w późniejszym czasie jego dwaj synowie pojęli autochtonki za żony. Po śmierci obu mężczyzn obowiązujące ówcześnie prawo pozwalało pozostałym po nich wdowom na powrót do swojego narodu. Jedna z niewiast, o imieniu Rut, zdecydowała się pozostać przy swojej teściowej. Ku zachęcie do lektury nie zdradzimy kolejnych wątków występujących w tekście (a mimo, że tekst jest zbyt obszerny, to dzieje się…); wspomnijmy tylko że Rut staje się jedną z praprzodkiń króla Dawida. Jako taka jest wymieniana) jako jedna z czterech niewiast) w genealogii Jezusa przytoczonej przez św. Mateusza.

Bez wątpienia tekst ten jest pochwałą wierności – w szerszym kontekście chodzi o sprawę o fundamentalnym dla Izraela znaczeniu, a więc o wierność Przymierzu. Rut nie jest formalnie do niego zobowiązana, więc tym bardziej przemawia do czytelnika fakt jej pozostania przy (nie mającej zbyt ciekawych perspektyw na przyszłość) teściowej. Badacze Biblii doszukują się w tekście także pobocznych aluzji do zakazu zawierania małżeństw mieszanych między Izraelitami a ich pogańskimi sąsiadami.

Księga Rut zyskała w Izraelu spore znaczenie. Odczytywano ją publicznie w czasie jednego z wielkich świąt – Święta Tygodni. Słowa z niej zaczerpnięte wypowiadają w liturgii prozelici – osoby nowo przyjmowane na łono judaizmu.