Biblijne ABC (39) - Księga Powtórzonego Prawa. 6 września 2015

Księga ta zamyka Torę (czyli Pięcioksiąg). Jej tytuł w greckim tłumaczeniu (a za nim w tekście łacińskim i polskim) nawiązuje do faktu, że znaczną część tekstu stanowią nawiązania do wcześniejszych czterech ksiąg Mojżeszowych. Dla przykładu podajmy choćby powtórzenie Dekalogu, jak również niektórych przepisów rytualnych.

Ze względu na różnice językowe, jak również fakt, że jej narracja nie stanowi logicznego ciągu dalszego historii opisanej w Księdze Liczb uważa się, że jest dziełem znacznie późniejszym, niż pozostałe księgi Tory. Jej powstanie łączy się z reformą kultu świątynnego kapłana Jozjasza (po przesiedleniu babilońskim). Tekst księgi jest trzykrotnie cytowany w Nowym Testamencie przez samego Jezusa.

Kompozycja księgi opiera się na trzech mowach Mojżesza oraz jego końcowej pieśni i błogosławieństwie. Treść nauczania przypomina dawne dobrodziejstwa, które Naród wybrany otrzymywał przez cały czas wędrówki przez pustynię oraz wzywa do dalszej wierności Bogu. Teologia księgi bardzo mocno podkreśla powiązanie przeszłości dziejów Izraela z jego przyszłością. W ten ogólny kontekst wplecione są liczne szczegółowe polecenia i nakazy, dotyczące konkretnych kwestii funkcjonowania wspólnoty.

Wbrew powszechnie stosowanej nazwie, księga ta nie jest dziełem prawnym. Jej styl i duchowość zdecydowanie bardziej odpowiadają motywom kaznodziejskim. Księga Powtórzonego Prawa jest nie tyle zbiorem praw, przepisów i zakazów, co stanowczo bardziej duszpasterską zachętą do dochowania wierności jedynemu Bogu. Całość księgi przenika wezwanie do posłuszeństwa Bogu, motywowane nie tyle koniecznością dochowywania wierności przepisom, ile zachętą do uporządkowania wszystkich aspektów życia zgodnie z wolą Tego, któremu Naród Wybrany tak wiele zawdzięcza. Księga rozwija myśl, że posłuszeństwo Bogu przynosi błogosławieństwo i życie, natomiast odstąpienie od wierności Bogu nieuchronnie sprowadzi na lud nieszczęście i niepowodzenie. Lud powinien pilnie podążać za Bogiem i nie ryzykować utraty korzyści, które płyną z wiernego dochowana zawartego pod Synajem przymierza.

Powrót do listy katechez