Biblijne ABC (4) - Łk.27 kwietnia 2014

Po zapoznaniu się z najważniejszymi wiadomościami na temat dwóch pierwszych Ewangelii, pora w naszym ABC na trzecią księgę Nowego Testamentu. Jest nią Ewangelia według Świętego Łukasza.

Tradycja jednoznacznie wskazuje jako autora Świętego Łukasza, z zawodu lekarza, który był uczniem i towarzyszem podróży apostolskich Św. Pawła. Dwuczęściowe dzieło (dopełnieniem Ewangelii są Dzieje Apostolskie) powstało z myślą o wiernych pochodzenia greckiego z gmin chrześcijańskich na terenie Azji Mniejszej, a więc z terenów ewangelizowanych przez Pawła. Najczęściej przyjmuje się, że pismo to powstało między 80 a 85 rokiem. Znaczna ilość występujących w tekście semityzmów, a nawet całych zwrotów hebrajskich zdaje się wskazywać, że autor był Żydem z pochodzenia, wychowanym i wykształconym w kulturze greckiej.

W zestawieniu z innymi opowiadaniami o Jezusie to dzieło wyróżnia się znacznie wyższym poziomem literackim. Bogactwo stosowanego przez Łukasza słownictwa dorównuje poziomem wybitnym pismom starożytności. Od razu widać, że autor był człowiekiem wykształconym, dbającym o poziom stylu i kulturę języka. We wstępie zaznacza też, że „zbadał wszystko dokładnie”, a więc zadbał o dotarcie do naocznych świadków wydarzeń. Szczególnie rzuca się to w oczy, gdy czytamy opis Bożego Narodzenia i dzieciństwa Jezusa. Tradycja wyraźnie wskazuje tu Maryję jako tę, od której Ewangelista uzyskał źródłowe informacje na temat opisywanych wydarzeń.

Kompozycja dzieła oparta jest na motywie wędrówki Jezusa do Jerozolimy, gdzie ma się dokonać Jego zbawcza męka. Oczywistym dopełnieniem tej perspektywy będzie dominująca w Dziejach Apostolskich myśl o rozpowszechnianiu Dobrej Nowiny o zbawieniu od Jerozolimy poczynając aż na krańce świata.

O tym, że Łukasz był lekarzem, świadczy wyraźnie widoczne w treści jego Ewangelii zainteresowanie medycznymi aspektami działalności Jezusa. Jako jedyny posługuje się fachową terminologią medyczną, opisując cudowne uzdrowienia stara się dodać szczegóły, istotne z punktu widzenia medycyny.

Teologia tej księgi wyróżnia się szczególnym akcentowaniem Bożego miłosierdzia. Tylko w tej Ewangelii występują teksty, mówiące o Bożej miłości (o synu marnotrawnym, o dobrym samarytaninie); tylko w niej podkreślona jest szczególna rola kobiet w dziele ewangelizacji.