.

Kult Eucharystii. 31 maja 2015

Od czasów apostolskich chrześcijanie widzieli w sprawowaniu Eucharystii istotę kultu Bożego. Czynienie zadość słowom Zbawiciela: to czyńcie na moją pamiątkę było oczywistą konsekwencją przyjęcia orędzia Ewangelii. Początkowo liturgię sprawowano w domach prywatnych, zaś w czasach prześladowań w podziemnych katakumbach powstały stałe miejsca składania ofiary.

W IV wieku, po ustaniu prześladowań zbudowano pierwsze kościoły, skodyfikowano liturgię. Jeszcze w starożytności funkcjonowało równolegle wiele odmiennych rytów, później stopniowo coraz bardziej dominująca stawała się rola rytu rzymskiego, sprawowanego na dworze papieskim. Wschód przez całe wieki zachował swoją, bizantyjską liturgię. Na obrzeżach chrześcijaństwa ocalały resztki innych rytów jak koptyjski (w chrześcijańskiej niegdyś Etiopii) i mozarabski (na terenach Hiszpanii, które znajdowały się pod wieloletnim panowaniem Arabów).

W miarę formowania się języków narodowych Msza Święta łacińska stawała się coraz mniej zrozumiała, niemniej jej sprawowanie cały czas stanowiło istotę kultu. Reformacja wraz z wystąpieniem Lutra była przewrotem w widzeniu Eucharystii. Reformator (czy raczej rozłamowiec) z Wittenbergi zanegował znaczenie Mszy Świętej i w ogóle sakramentów. Będący reakcją na tendencje wywrotowe Sobór Trydencki zaostrzył normy prawne i ujednolicił liturgię. Odtąd na całym świecie Msza Święta miała być sprawowana w identyczny, ściśle przepisany sposób – choć niekoniecznie (a raczej rzadko) była rozumiana.

Od XIX wieku rozwija się tzw. ruch liturgiczny, mający na celu przybliżenie wiernym istoty Mszy Świętej i głębsze jej zrozumienie. Propagowane idee doprowadziły ostatecznie do swoistej rewolucji liturgicznej, jaką były reformy Soboru Watykańskiego II (rok 1963). Msza Święta przestała być domeną działania samego kapłana, a stała się wspólnotowo i w zrozumiałym języku sprawowanym obrzędem (pod przewodnictwem kapłana, lecz z podkreśleniem czynnego udziału wiernych).

Powszechnie praktykowaną formą uczczenia Eucharystii jest Adoracja Najświętszego Sakramentu. W pewnych okresach historii Kościoła do tego stopnia podkreślano jej znaczenie, że znaczne grono wiernych przybywało do świątyni z takim wyliczeniem, by zdążyć na chwilę Podniesienia, a następnie wędrowało w tym samym celu do kolejnego kościoła.

Innymi formami kultu Eucharystii są: procesje eucharystyczne, błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem oraz Kongresy Eucharystyczne.