Relikwie Krzyża Świętego. 3 maja 2015

W tradycji i obrzędowości chrześcijańskiej mamy do czynienia ze specjalnym traktowaniem różnych miejsc i przedmiotów. Szczególne znaczenie ma w tej dziedzinie kult Relikwii Krzyża Świętego.

Jego początek datuje się na IV wiek i jest związany z osobą świętej Heleny. Była ona matką cesarza rzymskiego Konstantyna, który tzw. edyktem mediolańskim w roku 313 zaprzestał prześladowań chrześcijan, a w niedługim czasie uczynił z chrześcijaństwa religię w cesarstwie dominującą. Helena słynęła z dobroczynności i gorliwości; tradycja przypisuje jej odnalezienie relikwii Krzyża w czasie podjętej przez nią wyprawy do Ziemi Świętej.

Należy pamiętać, że w praktyce rzymskiego wymiaru sprawiedliwości karę ukrzyżowania praktykowano dość często. Ze względów technicznych i proceduralnych przyjęto, że skazaniec sam przynosił na miejsce kaźni poziomą belkę krzyża, która następnie umieszczano na szczycie pionowej belki, na stałe i mocno umieszczonej w gruncie. Po zdjęciu ciała skazańca z krzyża poziomą belkę wyrzucano; wyprawa zorganizowana przez świętą Helenę znalazła w starej cysternie na Golgocie cały stos drewna. Podanie mówi, że aby zidentyfikować relikwię męki Zbawiciela dotykano poszczególnymi kawałkami drewna chorego człowieka, aż do dokonania cudownego uzdrowienia.

Jako najdroższą materialną pamiątkę dokonanego zbawienia cząstki Drzewa Krzyża rozesłano po całym chrześcijańskim świecie. Zrozumiałym jest, że nie musiano specjalnie zachęcać wiernych do oddawania im czci. Szczególne znaczenie przywiązywano do tego rodzaju pobożności w czasach średniowiecza, gdy kult różnych relikwii był wyjątkowo popularny. W Polsce najbardziej znanym miejscem kultu Krzyża Świętego jest klasztor (obecnie ojców oblatów) na Łysej Górze w pobliżu Kielc – nie bez przyczyny miejsce zwane jest Święty Krzyż, a cała okolica to świętokrzyskie. Znacząca cząstka Drzewa Krzyża do 1991 była czczona u dominikanów w Lublinie (zaginęła).

Wspomnijmy, że w wielu miejscach w Europie przedmiotem czci są także inne przedmioty, będące świadectwem męki Jezusa. Szczególne znaczenie ma tu dość powszechnie znany Całun Turyński. Oprócz niego zauważmy dla przykładu chustę z Manoppello, Święte Schody w Rzymie czy tunikę przechowywaną w niemieckim Trewirze.

Powrót do listy katechez