.

Termin świętowania Wielkanocy.20 kwietnia 2014

Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego to najwyższe rangą święto kościelne, upamiętnienie najważniejszych dla chrześcijan wydarzeń. Dlaczego jego data jest zmienna?

Przekaz ewangelistów jasno mówi o śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa w okolicy żydowskiej Paschy. Data tego święta jest stała i jest to czternasty dzień miesiąca nisan. Warto wiedzieć, że kalendarz, z którego korzystają wyznawcy religii mojżeszowej, jest kalendarzem księżycowym. Poszczególne miesiące mają w nim 29 lub 30 dni i zaczynają się zawsze od nowiu księżyca. Co kilka lat występuje także dodatkowy, trzynasty miesiąc. Data początku kolejnego roku (czyli także pierwszy dzień miesiąca nisan) powiązana jest z wiosenną równonocą.

Proste skorelowanie występujących zależności (pełnia księżyca, wiosna, Pascha) z kalendarzem starożytnego Rzymu okazało się niemożliwe. Z kolei dla chrześcijan pierwszych wieków odwoływanie się do kalendarza żydowskiego ze względów praktycznych i prestiżowych nie wchodziło w rachubę. Sprawa rozwiązania tej kwestii była jednym z kluczowych problemów pierwotnego Kościoła i tematem ogromnie zażartych dyskusji wśród ówczesnych teologów.

Na Soborze Nicejskim (325 r.) przyjęto obowiązującą do dziś zasadę, że Wielkanoc obchodzi się w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. W ten sposób na stałe związano to święto z cyklem tygodniowym, natomiast jego data stała się zmienna. Może przypadać najwcześniej 22 marca, najpóźniej 25 kwietnia.

Poczynione ustalenie położyło kres sporom, ale również okazało się niedoskonałe. Do dziś jest kwestią dyskusyjną, jak sprecyzować pojęcie początku wiosny. Zawiłości kalendarza skutkują rozbieżnościami w ustalaniu terminu Wielkanocy między chrześcijaństwem Zachodu a prawosławiem. Bywa, że oba Kościoły świętują razem, a np. w 2005 roku rozbieżność dat wyniosła 35 dni.

Dla praktycznego użytku pozostaje nam sprawdzać w kalendarzach (lub dostępnych na wiele lat do przodu tabelach) konkretną datę świąt na dany rok. Znając ją, łatwo ustalimy, kiedy przypadnie Zesłanie Ducha Świętego (50 dni później) i Boże Ciało (60 dni po Wielkanocy).

Co jakiś czas powraca idea przyjęcia stałego terminu świętowania Zmartwychwstania. Jako propozycję wymieniano np. drugą niedzielę kwietnia. Jak dotąd nie widać realnych szans na podjęcie tej inicjatywy. Niezależnie kiedy Wielkanoc przypadnie – świętujmy radośnie. Alleluja!