.

Biblijne ABC (28). Drugi i Trzeci Listy Świętego Jana. 12 kwietnia 2015

Pozostałymi pismami biblijnymi, które są sygnowane imieniem umiłowanego ucznia Jezusa są dwa krótkie listy, napisane najprawdopodobniej pod koniec I w. w Efezie. Oba wykazują cechy charakterystyczne dla listów (występują w nich adresy, pozdrowienia), oba wychodzą naprzeciw aktualnym problemom życiowym adresatów. Oba z wątpliwościami i z opóźnieniem zostały włączone do kanonu ksiąg świętych.

Drugi List adresowany jest do „Wybranej Pani” i jej dzieci. Powszechnie przyjmuje się, że nie chodzi o konkretną osobę zaangażowaną w sprawy wiary, ale o którąś z lokalnych wspólnot wierzących. Greckie słowo ekklesia, którym nazywano takie wspólnoty (polskie tłumaczenie to „Kościół”) jest rodzaju żeńskiego i stąd użyta przez autora przenośnia w zwracaniu się do grupy wiernych.

Z treści listu dowiadujemy się, że wiara wspólnoty została zagrożona wskutek działalności błędnowierców. Autor przestrzega adresatów przed ich zgubną nauką, zachęca do wytrwania w prawdzie i do życia według przykazań. Są to zatem tematy pokrewne w tymi, które poruszane były w Pierwszym Liście Świętego Jana.

Trzeci List kierowany jest do nieokreślonego, bliżej nieznanego nam Gajusa, który postępuje według zasad prawdy. Autor zachęca go do kontynuowania dobrego dzieła, co jest szczególnie ważne w obliczu negatywnej działalności Diotrefesa (zapewne zwierzchnika miejscowej wspólnoty lub też uzurpatora stawiającego siebie na jej czele). Znamienna jest tu zachęta do praktykowania chrześcijańskiej gościnności, która to cecha niewątpliwie była ważna dla działalności rodzącego się Kościoła.

W zakończeniu obu listów rzuca się w oczy podobne sformułowanie o niechęci do nadmiernego używania pióra i atramentu. Autor ma nadzieję na rychłe spotkanie z adresatami, a napisane listy traktuje jako bieżące, doraźne wskazówki dla działalności, najwyraźniej planując rozwinąć je w czasie osobistego spotkania.

Ze względu na małą objętość (należą do najkrótszych ksiąg biblijnych) trudno w Drugim i Trzecim Liście Świętego Jana szukać rozwinięcia fundamentalnych tematów teologicznych. Ich wartość dla nas polega na tym, że dają świadectwo świeżości wiary pierwotnego Kościoła. Okazuje się, że wspólnoty wyznawców Chrystusa żyjące kilkadziesiąt lat po Zmartwychwstaniu na terenach Azji Mniejszej otoczone są troską pasterską, a same borykają się z licznymi trudnościami. Wynika z tego, że nie są to grupy pogrążone w letargu, ale wspólnoty czynne, żywe, napotykające konkretne problemy w swojej działalności.