.

Biblijne ABC (26) - Drugi List Świętego Piotra. 8 marca 2015

Drugi z listów, w których w adresie występuje imię Szymona Piotra formą i treścią znacznie odbiega od pierwszego. Listy te niewiele mają cech wspólnych.

Powszechnie przyjmuje się, że list ten powstał stosunkowo późno; zapewne jest najmłodszym pismem Nowego Testamentu. Wzmianki o istniejącym już kanonie listów Pawłowych oraz ukształtowana nauka o eschatologii wskazują, że powstał co najmniej w końcu I wieku, a są komentatorzy, którzy podają datę znacznie późniejszą, aż po 150 r. Oczywistym jest, że nie mógł wyjść spod pióra samego Piotra; mamy do czynienia z podszyciem się ucznia pod autorytet apostoła.

Drugi List Świętego Piotra jest (obok Apokalipsy) księgą, która najtrudniej znajdowała swoje miejsce w kanonie Nowego Testamentu. Wcześnie została zaakceptowana przez Kościół w Aleksandrii, ale jeszcze w III wieku mamy świadectwa, że nie wszędzie była uznawana za kanoniczną. Dopiero w VI wieku przyjął ją Kościół w Syrii. Od tego czasu mamy jedność poglądu na temat kanoniczności.

Forma pisma znacząco odbiega od innych dzieł Nowego Testamentu. Mamy tu do czynienia z dziełem zbliżonym do konwencji testamentu – rodzaju znanego i rozpowszechnionego ówcześnie w judaizmie. Należy je odczytać jako słowo pożegnalne kogoś znaczącego, kto wobec zbliżającej się śmierci podaje główne punkty swojego nauczania, aby pozostały w pamięci społeczności.

Język tego listu wskazuje na mocne osadzenie w kulturze hellenistycznej; wiele jest w nim słów eleganckich, nie spotykanych nigdzie w Nowym Testamencie. Z drugiej strony autor zakłada znajomość przez adresatów tradycji judaistycznych, w tym literatury apokaliptycznej (wzmianki o aniołach upadłych, potopie, Sodomie i Gomorze). Wszystko świadczy o pochodzeniu ze środowiska żydowskiej diaspory i kierowaniu pisma do takiegoż środowiska – zapewne w egipskiej Aleksandrii.

W treści Drugiego Listu Świętego Piotra zauważyć należy trzy główne tematy: powołanie do świętości jako droga każdego chrześcijanina, ostrzeżenie przed szkodliwym nauczaniem fałszywych proroków oraz wyjaśnienie problemu opóźniającego się dnia powtórnego przyjścia Pana. Bardzo mocno zauważalny jest akcent (podobnie jak w Liście Judy) na konieczność prowadzenia przez wiernych życia zgodnego z istotą powołania chrześcijanina. Mamy tu także wyraźną naukę o kształtowaniu się kanonu Pisma Świętego oraz o natchnieniu ksiąg świętych.