.

Pogrzeb - pochówek czy kremacja? 1 marca 2015

Globalizacja współczesnego świata i łatwość przepływu informacji sprawiają, że coraz częściej stykamy się ze zjawiskami dotąd nam nieznanymi. Rzecz dotyczy nie tylko kultury, mody czy stylu życia, ale także spraw ostatecznych. Wcale nie tak rzadko pojawia się kwestia kremacji ciał zmarłych. Jak wobec tego problemu mają się zachować ludzie wierzący?

Praktyka spopielania ciał zmarłych jest całkowicie obca tradycji chrześcijańskiej (a wcześniej – będącej u jej korzeni – judaistycznej). Jej ślady można dostrzec od XIV wieku przed Chrystusem u niektórych ludów pogańskich: Sumerów, Asyryjczyków, Celtów czy Słowian. Jej motywem mogło być funkcjonowanie jako część kultu słońca, albo też (o wiele bardziej praktyczna, a dziś nieaktualna) obawa przez zbeszczeszczeniem ciał przodków przez wrogów – co łatwo mogło mieć miejsce w przypadku plemion koczowniczych. Współcześnie funkcjonuje w hinduizmie oraz w różnych odmianach okultyzmu (jako „łąki wieczności” czy „ogrody pamięci”). Nie brak osób – także wśród chrześcijan – które wybierają tę formę, ponieważ jest tańsza od tradycyjnego pochówku.

Tradycja świata judeochrześcijańskiego każe odnosić się z szacunkiem do ludzkiego ciała, także po jego fizycznej śmierci. Właściwą formą okazania szacunku jest złożenie w ziemi, gdzie zmarli w spokoju będą oczekiwali na wskrzeszenie. Teologiczne uzasadnienie czerpiemy tu ze Słowa Objawionego, które mówi o „zasiewie ciała, które zmartwychwstanie” (por. J 12, 24). Przez całe wieki prawda ta przekładała się na specjalne traktowanie cmentarzy, a dokonanie ich profanacji jest w cywilizowanym świecie odbierane jako przejaw wyjątkowego zwyrodnienia.

Prawo Kościoła wyraźnie zastrzega, że należy katolikowi odmówić pogrzebu chrześcijańskiego w formie spopielenia, o ile osoba taka wybrała spalenie swojego ciała z motywów przeciwnych wierze.

Episkopat Polski wydał kilka lat temu instrukcję precyzującą normy w tej kwestii. Przypomina w niej, że Kościół usilnie zaleca zachowanie tradycyjnej formy pogrzebania ciała. W wypadkach uzasadnionych natomiast (np. znacząca trudność w sprowadzeniu zwłok zmarłego z odległego kraju) dopuszcza się odprawienie chrześcijańskiego pogrzebu z kremacją. Wyraźnie przy tym zastrzega, że zasadnicza część liturgii pogrzebowej – w tym przede wszystkim Msza Święta w intencji zmarłego - odbywa się w takim wypadku przed dokonaniem spopielenia. Samo złożenie urny w odpowiednim miejscu stanowi wtedy obrzęd uzupełniający, który ma się odbyć w formie prywatnej, jedynie w obecności najbliższych.