Biblijne ABC (23) - List do Hebrajczyków. 25 stycznia 2015

Tradycyjnie na koniec corpus paulinum (zbioru listów pawłowych) umieszcza się list, skierowany do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Od razu zauważmy, że jest to pismo budzące wyjątkowo wiele dyskusji i kontrowersji.

Od początku dziejów Kościoła poddawano w wątpliwość pawłowe autorstwo listu. Budowa pisma, jego słownictwo i zauważalny od pierwszych słów odmienny styl zdecydowanie wskazują na innego autora, niż Apostoł Narodów. Nie ulega jednak wątpliwości, że autor listu posługuje się podobną co Paweł argumentacją, czerpie z tych samych źródeł teologii. Śmiało można stwierdzić, że list jest dziełem kogoś, kto pochodzi ze szkoły teologicznej Świętego Pawła. Żadna z prób przypisania autorstwa konkretnemu pisarzowi nie została powszechnie przyjęta. Włączenie pisma do kanonu nastąpiło pod wpływem Wschodu.

Tytuł „do Hebrajczyków” nie występuje w tekście, został dodany zapewne przy włączaniu pisma do zbioru ksiąg Nowego Testamentu. Nie wskazuje on ani żadnej konkretnej grupy wiernych, ani miejsca ich zamieszkania. Z tekstu listu wnioskować można, że chodzi o drugie pokolenie wyznawców chrześcijaństwa, wywodzących się z Narodu Wybranego.

Znaczne rozbieżności istnieją w dyskusji na temat czasu powstania pisma. Nie brakuje argumentów za wczesnym datowaniem – być może około roku 60. Inni przesuwają datę jego zredagowania na okres znacznie późniejszy, aż po rok 95.

Głównym problemem poruszanym przez List do Hebrajczyków są rozważania na temat osoby i dzieła Jezusa Chrystusa w kontekście powiązań między Starym a Nowym Przymierzem. W tym kluczu autor widzi Jezusa Chrystusa jako jedynego i powszechnego Kapłana. Myśl o zbawczym kapłaństwie Zbawiciela jest szeroko rozwinięta i mocno argumentowana cytatami z ksiąg Starego Testamentu. Autor jednoznacznie wykazuje, że proroctwa starotestamentalne wypełniły się w Chrystusie. Jasno zaznacza też wyższość ofiary Jezusa, która nie musi być co roku ponawiana (jak ofiary judaistyczne), lecz jest jedną, doskonałą ofiarą, dokonaną raz na zawsze i na wieki skuteczną. Wobec jej owocności tracą sens i znaczenie wszystkie obrzędy i ofiary wynikające ze Starego Prawa.

Warto zaznaczyć, że do reformy soborowej lekturę perykop z tego listu poprzedzano zwrotem: „Czytanie z listu Św. Pawła do Hebrajczyków”. Obecnie we wstępie – idąc za rozwojem nauk biblijnych - pomija się imię Apostoła.

Powrót do listy katechez