.

Nowenna. 4 stycznia 2015

Na przestrzeni dwudziestu wieków historii praktyka życia Kościoła zaowocowała wieloma tradycjami i zwyczajami, ze znaczenia których nierzadko nie zdajemy sobie sprawy. Dziś o jednym z takich zwyczajów.

Od łacińskiego liczebnika novem (czyli dziewięć) wzięła swoją nazwę nowenna. W tradycyjnym, pierwotnym znaczeniu jest to cykl modlitw ku czci jakiegoś świętego lub sławiący którąś z tajemnic wiary, trwający dziewięć dni. Starsze modlitewniki i księgi liturgiczne zawierały cały szereg takich modlitw; współcześnie praktyka ich odmawiania raczej zanika. W liturgii praktykuje się prawie wyłącznie Nowennę przed Zesłaniem Ducha Świętego.

Od pierwotnego źródła wzięły swój początek także inne, bardziej przenośne znaczenia tego terminu. Starsze pokolenie pamięta być może wielkie duchowe poruszenie całego naszego narodu, jakim była Wielka Nowenna przed tysiącleciem Chrztu Polski – trwała ona dziewięć lat i naznaczona była peregrynacją obrazu Matki Bożej Częstochowskiej po całym kraju.

Inna znana powszechnie forma to Nieustająca Nowenna. Jak sam tytuł (w pełnym brzmieniu) podpowiada, ma ona to do siebie, że nie ma wyznaczonego terminu zakończenia. Jest stałym, ciągłym, wciąż ponawianym wołaniem o wstawiennictwo któregoś ze świętych lub w jakiejś konkretnej intencji. W tym też znaczeniu (przyznajmy, często opuszczając przymiotnik „nieustanna”) mówimy o modlitwie za przyczyną Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Kult wizerunku, którego oryginał czczony jest w Rzymie, przyjął się w niemal całym chrześcijańskim świecie, a najczęściej stosowaną w nim formą modlitwy jest właśnie Nieustanna (lub też Nieustająca) Nowenna.

Warto przy okazji wspomnieć także o stosunkowo mało znanej formie pobożności (choć w ostatnich latach szybko znajdującej coraz szersze grono praktykujących), którą jest Nowenna Pompejańska. Jest to wyjątkowo intensywna forma modlitwy różańcowej, mająca początek w prywatnych objawieniach Matki Bożej propagowanych przez Włocha bł. Bartolo Longo. Mowa w nich o trzech nowennach dziękczynnych i trzech błagalnych, zatem całość tej nowenny rozciąga się na 54 dni.