Biblijne ABC (19) – I List do Tymoteusza. 30 listopada 2014

W przeciwieństwie do wielu innych pism Nowego Testamentu, autorstwo niektórych listów, tradycyjnie grupowanych w Corpus Paulinum, budzi niemało wątpliwości. Niejasności dotyczą m. in. z pism z grupy tzw. listów pasterskich, do których zalicza się bohater dzisiejszego tekstu.

Zwolennicy autentyczności pisma twierdzą, że Święty Paweł pisał do swojego współpracownika Tymoteusza przebywając w Efezie miedzy pierwszym a drugim uwięzieniem (a zatem między 63 a 67 rokiem). Przedstawiciele odmiennego poglądu utrzymują, że autorem listu jest ktoś spośród spadkobierców szkoły teologicznej Pawła, naśladujący styl Apostoła i powołujący się na jego autorytet. W takim wypadku datę powstania dzieła trzeba by przesunąć o kilkadziesiąt lat, nawet na początek II w.

O Tymoteuszu wiemy sporo zarówno z listów Pawłowych, jak i z Dziejów Apostolskich. Urodził się w Listrze (Azja Mniejsza), jego ojciec był Grekiem, a matka Żydówką. Otrzymał staranne wykształcenie w zakresie religii mojżeszowej, a zarazem był mocno osadzony w świecie kultury helleńskiej. Paweł poznał go w czasie swojej pierwszej podróży misyjnej. Ponieważ Tymoteusz wyróżniał się gorliwością apostolską, Apostoł uczynił go swoim współpracownikiem w czasie drugiej i trzeciej podróży. Miał w nim oparcie i uważał go za godnego zaufania, kilkakrotnie wysyłał go w swoim imieniu do pełnienia odpowiedzialnych zadań.

Pierwszy list do Tymoteusza zewnętrznie posiada formę listu, ze zwyczajowym wstępem i końcowym pozdrowieniem. Głębsza analiza wykazuje, że budową i treścią bliższy jest przemówieniu, w którym mamy do czynienia najpierw z polemiką z przeciwnikami, a następnie z pouczeniami mającymi pomóc adresatowi kształtować życie wiernych we wspólnocie. Pouczenia i wskazania są podawane w formie norm prawnych. Autor nie tworzy ich, lecz pisze o nich jak o zasadach powszechnie znanych i obowiązujących w Kościele. Można zatem list ten nazwać rodzajem podręcznika, który ma służyć biskupowi do organizowania i prowadzenia wspólnoty wiernych.

Myśl teologiczna listu koncentruje się wokół tematu zbawienia. Autor zwraca uwagę na niebezpieczeństwa grożące młodej wspólnocie wiernych ze strony fałszywych nauczycieli i wichrzycieli. Zachęca także do modlitwy za wszystkich, skoro Bóg pragnie, by wszyscy byli zbawieni. List zawiera także szczegółowe kryteria, którym ma sprostać potencjalny kandydat na biskupa. Mówi także o geście włożenia rąk jako o sposobie przekazania władzy apostolskiej w Kościele. .

Powrót do listy katechez