Lekcjonarz.3 sierpnia 2014
Księgą liturgiczną, którą przeciętny katolik najczęściej może mieć w ręku, jest lekcjonarz mszalny. Zawiera czytania i śpiewy biblijne uporządkowane w taki sposób, by maksymalnie uprościć korzystanie z nich w czasie sprawowania liturgii.
Lekcjonarz ze względu na swoją objętość wydawany jest w siedmiu tomach. Tom pierwszy zawiera teksty przeznaczone na Adwent i Boże Narodzenie, tom drugi obejmuje Wielki Post i Wielkanoc, trzy kolejne tomy używane są w okresie zwykłym. Tom szósty (najobszerniejszy objętościowo) zawiera czytania używane w Mszach o świętych, a tom siódmy – w Mszach obrzędowych i okolicznościowych.
Czytania biblijne są oczywiście ujednolicone w liturgii całego Kościoła. Ich dobór i ułożenie jest wypadkową kilku czynników; najważniejszym z nich jest trzyletni cykl czytań niedzielnych. Jego założenie jest takie, że w okresie zwykłym w danym roku czytana jest kolejno fragmentami cała jedna Ewangelia. W roku A jest to Ewangelia według świętego Mateusza, w roku B – św. Marka, a w roku C – św. Łukasza. Lektura Ewangelii poprzedzona jest w niedziele dwoma czytaniami: pierwszym zasadniczo ze Starego Testamentu i drugim – z Nowego Testamentu.
Równolegle funkcjonuje cykl czytań na dni powszednie. W tym porządku co roku w okresie zwykłym czytane są kolejno Ewangelie: św. Marka, Mateusza i Łukasza. Lekturę Ewangelii poprzedza każdorazowo jedno czytanie: w latach nieparzystych z roku I, w parzystych z roku II. Trwający dwa lata cykl obejmuje w sumie wszystkie księgi Nowego Testamentu i najważniejsze fragmenty Starego.
Osobny porządek mają czytania przeznaczone na poszczególne okresy liturgiczne (poza okresem zwykłym). Szczególne miejsce zajmuje tu lektura Ewangelii według Św. Jana – zgodnie z wielowiekową tradycją jest ona czytana w Wielkim Poście.
Uzupełnieniem czytań są śpiewy liturgiczne, których tekst najczęściej zaczerpnięty jest z Księgi Psalmów. W polskim wydaniu lekcjonarza mają one formę psalmu responsoryjnego z jedenastogłoskowym refrenem, powtarzanym przez wszystkich uczestników liturgii. Przed Ewangelią wykonywany jest śpiew przed Ewangelią; z wyjątkiem Wielkiego Postu rozbrzmiewa w nim jako refren słowo Alleluja – wychwalajmy Pana.
Gdy przyjdzie nam korzystać z Lekcjonarza (przy publicznym odczytywaniu Słowa Bożego w liturgii) pamiętajmy, że jak we wszystkich księgach liturgicznych nie wypowiada się głośno tych fragmentów tekstu, które wydrukowano kolorem czerwonym – są to tytuły, wskazówki i objaśnienia, a nie tekst biblijny.