Biblijne ABC (10) - List do Rzymian.27 lipca 2014

Jako pierwszy spośród listów Pawłowych w kanonie Nowego Testamentu tradycyjnie jest umieszczany list do Rzymian. Jak sam tytuł jednoznacznie wskazuje, adresatami pisma są chrześcijanie żyjący w stolicy ówczesnego świata.

Święty Paweł napisał ten list pod koniec swojej trzeciej podróży misyjnej, przebywając w Koryncie. Motyw podjęcia pisania wydaje się dość okazyjny: Apostoł planuje przebieg kolejnych swoich wojaży i uprzedza mieszkańców Wiecznego Miasta o swoim rychłym przybyciu. Wiele wskazuje na to, że wykorzystuje fakt, iż diakonisa Febe wyrusza w podróż do Rzymu, by przez jej ręce doręczyć list.

Mimo, że pretekst podjęcia pisania wydaje się błahy, list ten jest jednym z fundamentalnych pism, zawierających Pawłowy wykład teologii zbawienia. Podstawowym problemem, który Paweł podejmuje, jest kwestia usprawiedliwienia przez wiarę. Obszerne wyjaśnienie problemu okazuje się konieczne ze względu na znaczące rozbieżności i spory, z którymi borykała się rzymska wspólnota (i nie tylko ona). Sprawa była dla kształtującego się chrześcijaństwa jak najbardziej zasadnicza: pytano o to, na jakiej zasadzie wierzący otrzymuje udział w zbawieniu (czyli usprawiedliwienie, wyzwolenie z grzechów). Wierni pochodzenia żydowskiego najchętniej obstawali przy twierdzeniu, że do usprawiedliwienia konieczne jest wypełnianie uczynków – na czele z tymi, które wynikają z Prawa Mojżeszowego. Apostoł argumentuje, że w takim wypadku zbawcza ofiara Chrystusa byłaby daremna. Jedyną możliwością, by mieć udział w łaskach zbawienia jest wiara w Chrystusa zmartwychwstałego. Wszystkie łaski, które jako chrześcijanie otrzymujemy, mają swoje źródło w męce, śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Koniecznym warunkiem, by mieć w tych łaskach udział jest przyjęcie z wiarą chrztu.

W drugiej części listu autor przechodzi do tematów moralnych i praktycznych. Podkreśla, że podstawą życia chrześcijanina powinna być miłość, tolerancja w sprawach mniej ważnych i naśladowanie Chrystusa.

Czytając list do Rzymian możemy w całej pełni docenić inteligencję i erudycję Świętego Pawła. Jako wykształcony w szkole rabinackiej (odpowiednik naszych wyższych studiów teologicznych), używa różnorodnej argumentacji, udowadniając założoną tezę. Posługuje się całą gamą form retorycznych, używa precyzyjnego języka, z pasją i zaangażowaniem przekonuje do swoich racji.

Autentyczność listu nigdy nie budziła większych wątpliwości. Przez wielu traktowany jest jako fundamentalne, najważniejsze pismo spośród tych, które wyszły spod pióra Apostoła Narodów (szczególne znaczenie przypisywał mu Luter).