.

Mszał.20 lipca 2014

Jak już w tym miejscu wspomnieliśmy, najważniejszą z ksiąg liturgicznych używanych w Kościele jest ta, z której korzysta się przy sprawowaniu Eucharystii. Z tej racji, że zawiera teksty używane w liturgii mającej korzenie w Wiecznym Mieście, nosi nazwę Mszału Rzymskiego (łac. Missale Romanum). Od ostatniego soboru Mszał jest wydawany w językach narodowych, na podstawie tzw. wydania typicznego, publikowanego w Watykanie.

Poza wstępem, zawierającym ogólne przepisy i wskazówki dotyczące sprawowania liturgii oraz wszystkiego, co do niej potrzebne, Mszał dzieli się na trzy zasadnicze części. Zacznijmy od środkowej: jej zawartość to części stałe Mszy Świętej. Nazwa sugeruje, że są to teksty używane w każdej celebracji. O tyle jest to mylące, że po reformie Soboru obecny Mszał w wielu wypadkach daje celebransowi możliwość wyboru jednego tekstu spośród wielu alternatywnych. I tak przykładowo mamy 4 formy aktu pokutnego, 97 prefacji, dziesięć Modlitw Eucharystycznych, kilkanaście uroczystych błogosławieństw i wiele aklamacji oraz wstępów do modlitw. Niektóre elementy z tego bogatego zbioru przypisane są do konkretnych okoliczności czy obrzędów, inne mogą być dowolnie stosowane.

Pozostała zawartość Mszału – zgrupowana w dwóch blokach – to teksty zmienne, przeznaczone do poszczególnych celebracji. Do użycia w każdym obchodzie liturgicznym przepisane są trzy zmienne modlitwy (kolekta, modlitwa nad darami i modlitwa po Komunii) oraz dwie antyfony (na wejście i na Komunię). Na początku księgi umieszczone są teksty przeznaczone na poszczególne okresy roku liturgicznego, zaś na jej końcu te, które używane są w Mszach o świętych, obrzędowych i okolicznościowych.

Wiele spośród tekstów wypowiadanych w czasie odprawiania Mszy Świętej może być recytowana lub śpiewana. Z tej racji w Mszale znajdziemy także zapis nutowy tradycyjnych melodii, przede wszystkim odnoszący się do części stałych. Zapis jest dokonany w notacji gregoriańskiej (na czterolinii, przy użyciu tzw. neum).

Zewnętrzny obserwator zazwyczaj najpierw dostrzega fakt, że Mszał ma znaczne gabaryty i wagę. Wynika to z tego, że księga ta jako przeznaczona do wieloletniego stałego użytkowania jest zdecydowanie solidnie wykonana. Stosuje się dobry, dość gruby papier, oprawa jest zszywana (niejednokrotnie wykorzystuje się skórę), a druk jest wykonany dużą czcionką, możliwą do odczytania także z większej odległości i przez osoby o słabszym wzroku. .