.

Odpusty.22 czerwca 2014

Sprawa odpustów była w przeszłości niejednokrotnie powodem kontrowersji i sporów, a i dziś nie zawsze jest właściwie rozumiana. Jaka jest jej istota?

Jak uczy Kościół, grzech pociąga za sobą podwójny skutek: winę i karę. Wina może być odpuszczona przez rozgrzeszenie w sakramencie pokuty. Co zaś do kary, to jak nauczał w jednej z katechez środowych św. Jan Paweł II „kara doczesna oznacza stan cierpienia człowieka, który chociaż jest już pojednany z Bogiem, pozostaje jeszcze naznaczony «śladami» grzechu, które nie pozwalają mu całkowicie otwierać się na łaskę. Dlatego właśnie, aby uzyskać całkowite uzdrowienie, grzesznik wezwany jest do podjęcia drogi oczyszczenia, która doprowadzi go do pełni miłości. Na tej drodze miłosierdzie Boże wychodzi człowiekowi naprzeciw i ofiaruje mu szczególną pomoc. Kara doczesna spełnia rolę «lekarstwa» w takiej mierze, w jakiej człowiek czuje się wezwany do głębokiego nawrócenia. Taki jest również sens «zadośćuczynienia» wymaganego przez sakrament pokuty”.

Wspomniana wyżej droga oczyszczenia może być przez grzesznika dopełniona przez pokutę za życia lub po śmierci (taki sens ma stan duszy nazywany czyśćcem), kara może być także darowana. Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonymi warunkami za pośrednictwem Kościoła. Odpust można ofiarować za siebie lub za osoby zmarłe.

Zyskanie odpustu jest możliwe przez spełnienie jednego z kilkudziesięciu wskazanych przez Kościół dzieł lub aktów życia duchowego. Ich wykaz (noszący tytuł Enchiridion Indulgentiarum) publikuje watykański trybunał odpowiedzialny za sferę życia wewnętrznego i sakrament pokuty, a mianowicie Penitencjaria Apostolska. Ostatnie wydanie tej listy ukazało się w 1999 roku. Okoliczności, które najczęściej do zyskania odpustu są wykorzystywane to: święto patronalne kościoła, udział w misjach i rekolekcjach oraz modlitwa na cmentarzu w pierwszym tygodniu listopada (ten odpust można ofiarować tylko za zmarłych).

W każdym wypadku zyskanie odpustu uzależnione jest od spełnienia jego zwyczajnych warunków. Są to: odprawienie spowiedzi, przyjęcie Komunii Świętej, brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu – nawet lekkiego, oraz modlitwa według intencji Ojca Świętego.

Odpust może być zupełny lub cząstkowy. Po ostatnim Soborze zrezygnowano (gdy chodzi o odpusty cząstkowe) z definiowania miary odpustu w latach i dniach.