Biblijne ABC (7) - Dzieje Apostolskie.8 czerwca 2014
Tradycyjnie przyjęło się dzielić księgi Pisma Świętego na historyczne, dydaktyczne i prorockie. W Nowym Testamencie do ksiąg historycznych oprócz czterech Ewangelii zaliczamy Dzieje Apostolskie.
Pismo to jest drugą częścią dyptyku autorstwa Świętego Łukasza. W pierwszej części dzieła, w swojej Ewangelii, opisał on publiczną działalność Jezusa, aż po Jego zbawczą śmierć w Jerozolimie. Akcja Dziejów rozpoczyna się Zesłaniem Ducha Świętego w jerozolimskim Wieczerniku i opowiada o rozpowszechnianiu wieści o zbawieniu na krańce ówczesnego świata. W niemal całym tekście narracja odbywa się w trzeciej osobie. W kilku jednak miejscach drugiej części tekstu autor używa w opowiadaniu pierwszej osoby liczby mnogiej. Nietrudno o wniosek, że pisząc przybyliśmy, udaliśmy się, daje świadectwo osobistego uczestnictwa w relacjonowanych wydarzeniach.
Skoro Dzieje i ewangelia Łukaszowa są tego samego autorstwa, oczywistym jest, że także tu mamy do czynienia z eleganckim stylem, bogatym słownictwem i szczególnym zainteresowaniem piszącego medycznymi aspektami wydarzeń. Charakterystyczną cechą wynikającą z czasu powstania dzieła (II połowa I wieku) jest wielokrotne nawiązywanie do problemu prześladowań spotykających wyznawców Chrystusa.
W pierwszej części Dziejów pierwszoplanową postacią opowiadania jest święty Piotr i prowadzona przez niego akcja ewangelizacyjna (głównie wśród jego rodaków) na terenie Palestyny. Począwszy od rozdziału 8 widzimy, jak głoszenie Dobrej Nowiny zaczyna wychodzić poza krąg Jerozolimy i Judei, a od rozdziału 13 główną postacią księgi staje się święty Paweł (wcześniej Szaweł, prześladowca uczniów Jezusa). Proklamacja zbawienia zatacza coraz szersze kręgi i obejmuje już przede wszystkim ludzi pochodzących z pogaństwa. Zwieńczeniem akcji jest odwołanie się Pawła do wyroku cezara i z tej racji przybycie do Rzymu.
Szczególne miejsce w tekście ma opis trzech podróży misyjnych Świętego Pawła. Za natchnieniem Ducha udaje się on z towarzyszami do krain Azji Mniejszej, by i tam dotarła Dobra Nowina. Akcja ewangelizacyjna przekracza kolejne granice i dociera aż do Aten i Macedonii. W relacji nie brak zarówno świadectwa radości z owocnych działań, jak i świadomości doznawanych porażek i odrzucenia.
Kalendarz liturgiczny umieszcza mszalną lekturę tekstu Dziejów Apostolskich okresie wielkanocnym, miedzy Uroczystością Zmartwychwstania a Zesłaniem Ducha Świętego.